NA DANAŠNJI DAN

1902 – Rođen je srpski pisac i pozorišni kritičar Milan Dedinac, sledbenik francuske avangarde lirike, pripadnik grupe beogradskih modernista, prvi glavni urednik posleratne “Politike”, dramaturg i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta (“Od nemila do nedraga”, “Malo vode na dlanu”, “Pozorišne kritike”).

1. oktobra 2014.

Nemački i meksički naučnici otkrili u meksičkoj pustinji Čivava do sada najveću koncentraciju ostataka dinosaurusa. Na površini od 50×200m paleontolozi su našli fosile čak 14 praistorijskih životinja.

Srećan nam 10.oktobar - Svetski dan mentalnog zdravlja! 🥳

Борисав Бора Станковић је био приповедач, романсијер, драматичар и један од најзначајнијих писаца српског реализма.
Умро 22. октобар 1927., Београд.

Mala digresija...
Da ne bi netko pomislio kako je riječ o bivšem košarkašu - jer sport je ono što najčešće prvo pomislimo, radi se o puno poznatijem književniku.
Meni osobno je ostao u sjećanju po lektiri "Koštana" i "Nečista krv". Istina, ne mogu reći da su mi njegova djela jednako draga kao Sremčeva, ali jedno je sigurno - vjerujem da ih ni danas sa ovim vremenskim odmakom ne bih mogao lakše pročitati i emocionalno lakše prihvatiti.
Jednostavno, njegov prikaz arhaičnog i patrijahalnog društva, te život na jugoistoku Srbije s prijelaza iz 19. u 20. stoljeće mi je i dalje težak, težak...
Više volim onaj lakši i optimističniji Sremčev prikaz kroz djela "Zona Zamfirova" ili čak posebno kroz "Ivkovu slavu".
Istina, mjesto radnje nije isto, ali udaljenost između Niša i Vranja nije toliko velika da bi promjenila vedrinu i ležernost koju isijava Sremac u ono (kako sam ja to doživio) beznađe i crnilo koje nam daje Stanković.
Kao da moralne norme nisu bile iste u isto vrijeme. Sremac nam daje taj neki entuzijazam i nazvat ću to - novu nadu kroz društveno politične promjene, dok Stanković više priča o propadanju i utapanju koje donosi nespremnost da se prihvati novo doba a istovremeno i nemogućnost ostanka u ne tako davnoj prošlosti.
Možda najviše u Koštani (na primjer), Stanković kroz svoje likove dočarava čežnju za prošlim vremenima i nostalgiju za prošlošću, gdje mu  likovi poput Hadži Tome simboliziraju umiruću patrijarhalnu vlast. Iako i danas, u današnje doba svjedočimo mnogim Hadži-Tomama, ne samo u onom negativnom smislu, već u tome da svakome ili barem većini valjda dođe trenutak kada požali za mladošću ili nekim detaljem iz života koji ga je izmjenio. U slučaju Hadži tome to je bila (ako sam dobro shvatio) prisilna ženidba što bi se danas moglo gledati kao (recimo) prisilni izbor zanimanja ili više-manje (hajde ta to tako nazovem) prisilni izbor mjesta stanovanja ili rada.
Što reći o sofkinoj prodaji? Zar i danas nema u neku ruku dogovorenih brakova? Zar se i danas ne bira obitelj sa kojom će se (naša, vaša, njihova?) djeca spojiti? Pa i u ovo vrijeme sam bio svjedok brakova ne iz ljubavi, već jer je mlada (ili još češće) mladoženja "iz fine obitelji" (čitaj bogatije, priznatije, višeg društvenog statusa).
OK, neće se sa mnom možda složiti naši kolege preko bare ili tamo negdje daleko na sjeveru, ali mi sa "brdovitog Balkana" još nismo predaleko pobjegli od onog vremena gdje se sve rješavalo u ime obitelji (obitelj - što je to???) ili običaja.
E jbg... valjda svakome dođe neka žuta minuta... pa da ne padam u crnilo novim rečenicama kojima bih se prisjetio tih djela, sada stajem sa komentarom. Neka Sofka, Tomča, Efendi Mita i gazda Marko, Koštana, Mitke i Hadži Toma ostanu u svom vremenu, ali ipak su nečemu poslužili.
Nikad prije čitanja ove lektire (ova dva djela) nisam vranjanske pjesme slušao i razumio kao nakon toga.

Na današnji dan rodjeni su Dragoslav Šekularac i Stanislav Karasi, proslavljeni fudbaleri sa Jugoslovenskog prostora. Starije generacije pamte ove legende fudbala koji su ostavili neizbrisivi trag u svojoj profesiji.

“Nema ništa ogavnije od poštovanja koje se bazira na strahu.” - Alber Kami (7. novembar 1913 - 7. januar 1960)

Da se odmaknem od ratnih tema, samo bih napomenuo jednu koja samo djelomično nema veze sa našim državama i regijom.
Naime, na današnji dan 12.11.1918. Austrija je prvi puta u svojoj povijesti postala Republika.
To samo po sebi ne bi bilo toliko presudno da bih podsjetnicu postavio na forum, da mi nije (bilo) zanimljivo ime koje je dobila.
Naime, novostvorena država dobila je naziv "Republika Njemačka Austrija" (izvorno: Republik Deutschösterreich, odnosno Republik Deutsch-Österreich).

Zašto mi je to (bilo) zanimljivo? Pa baš zato što valjda nikad nisu bili bliže formalnom ujedinjenju sa Njemačkom koja se i sama (bivša carevina) sastojala od niza kraljevskih državica. I još jedna poveznica - isti (barem meni) jezik i kultura.

Ono što me je oduvijek intrigiralo jest podatak koji sam svojevremeno pronašao, a to je da kratkotrajni Austro-Ugarski car Karlo Habsburški formalno nije abdicirao. On se samo povukao iz vođenja austrijske države.
Pitam se, znači li to da se jednog dana mogu pojaviti pretendenti na austrijski prijestol i zatražiti obnovu carstva? Nije to baš jako moguće, ali formalno nije niti isključivo.
I na kraju još samo jedna informacija: za prvog predsjednika Republike Njemačke Austrije izabran je Karl Josef Seitz koji je bio socijaldemokrat. Vrlo brzo će njegov sunarodnjak odvesti zemlju u sasvim drugom smjeru provodeći Anschluss.

Danas je Dan ljubaznosti.
Ipak, stepen ljubaznosti je vrlo nizak iz raznih razloga. Ide se dotle, da se odmah pomisli na nabacivanje

Светски дан детета или Међународни дан детета је годишњи међународни догађај који се слави 20. новембра. Установљен је од стране Генералне скупштине Уједињених нација 1954. године са циљем да се у свим државама слави истог дана.